-
1 ξενως
-
2 ξένος
ξένος, ὁ, [dialect] Ep. and [dialect] Ion. [full] ξεῖνος (also freq. in Pi., N.7.61, al., used by Trag. metri gr. even in trim., mostly in voc., S.OC33, al., E.IT 798 codd., El. 247), [dialect] Aeol. [full] ξέννος Hdn.Gr.2.302 ; scanned [pron. full] ¯ ?ξένοςX and written ξεῖνος in Theoc.28.6, 30.17: [dialect] Aeol. [comp] Sup. ξεννότατος Sch. Tz. in An. Ox. 3.356.18 (sed v. fin.).I guest-friend, applied to persons and states bound by a treaty or tie of hospitality, Od.1.313, etc. ;ξεῖνοι δὲ.. εὐχόμεθ' εἶναι ἐκ πατέρων φιλότητος 15.196
;ξ. πατρώϊός ἐσσι παλαιός Il.6.215
;ξ. δ' ἀλλήλων πατρώϊοι εὐχόμεθ' εἶναι Od.1.187
; ; later freq. coupled withφίλος, Πλούταρχος ὁ τούτου ξένος καὶ φίλος D.21.110
, cf. 18.46, X.An.2.1.5, Lys. 19.19 ;βασιλέως πατρικὸς ξ. Pl.Men. 78d
.2 of parties giving or receiving hospitality, Od.8.145, etc. ; mostly of the guest, opp. the host, ξεινοδόκοι καὶ ξεῖνος ib. 543, etc. ; ἁ ξείνα the visitor, Theoc.2.154 ; of guests at a club, opp. σύνδειπνοι, PTeb.118.4 (ii B. C.) : less freq. of the host, Il.15.532, A.R.1.208, Ep.Rom.16.23, etc.: c. dat.,ξεῖνός τινι Hdt.1.20
,22, cf. Th.2.13, X.An.1.1.10, etc. ; also ξ. τινός ib. 2.4.15.II stranger, esp. wanderer, refugee (under the protection of Ζεὺς ξένιος), sts. coupled withἱκέτης, Ζεὺς ἐπιτιμήτωρ ἱκετάων τε ξείνων τε ξείνιος Od.9.270
, cf. 8.546; withπτωχός, πρὸς γὰρ Διός εἰσιν ἅπαντες ξεῖνοί τε πτωχοί τε 6.208
.III generally, stranger, foreigner, opp. ἔνδημος, Hes.Op. 225; opp. ἀστός, Pi.O.7.90, S.OC13, And.4.10, etc. ;πολιατᾶν καὶ ξ. Pi.I.1.51
, cf. A. Th. 924 (lyr.), Pl.Grg. 473d, etc. ; opp. ἐπιχώριος, Id.Men. 94d: coupled with μέτοικος, Th. 4.90, cf. IG12.39.53 ; with ἔπηλυς, Luc.Herm.24 ; opp. a member of the family, PMasp.169.10 (vi A. D.), etc.2 = βάρβαρος, at Sparta, Hdt.9.11,55.IV hireling, Od.14.102 ; esp. mercenary soldier, IG12.949.89, X.An.1.1.10, D.18.152, etc. ;ξ. ναυβάται Th.1.121
: rarely simply, ally, X.Lac. 12.3.B as Adj. [full] ξένος, η, ον (also ος, ον E.Supp.94), [dialect] Ion. [full] ξεῖνος, η, ον, foreign, not in Hom. (in the phrasesξεῖνε πάτερ Od.7.28
,ἄνθρωποι ξεῖνοι Il.24.202
, both words are Subst.) ; freq. in later writers,ξείνα γαῖα Pi.P.4.118
codd.;ξένης ἐπὶ χθονός S.OC 1256
; γᾶς ἐπὶ ξένας ib. 1705 (lyr., cf. ξένη); ἐν ξένῃσι χερσί by foreign hands, Id.El. 1141 ; ξ. δόμοι, πόλις, etc., E.Ph. 339 (lyr.), 369, etc. ; of alien property,ξ. ἄρουραι PMasp.295.22
(vi A.D.).II c. gen. rei, strange to a thing, unacquainted with, ignorant of it,ξ. τοῦ λόγου S.OT 219
, cf. AP4.3a.37 (Agath.);ξ. τῶν διαθηκῶν τῆς ἐπαγγελίας Ep.Eph.2.12
, cf. BGU405.12 (iv A. D.). Adv. ξένως, ἔχω τῆς ἐνθάδε λέξεως I am a stranger to the mode of speech, Pl.Ap. 17d ;ἔχειν τῆς διαλέκτου Them. Or.21.253c
.III strange, unusual, (lyr.) ;τιμωρίαι Ti.Locr.104d
;ποιεῖν ξένην τὴν διάλεκτον Arist.Rh. 1404b11
, cf. 1415a7 ;οὐδὲν ξ. ἐν τῷ παντὶ ἀποτελεῖται Epicur.Fr. 266
;τοῖς νέοις ποιεῖν ξένα τὰ φαῦλα Arist.Pol. 1336b34
;ξένα ταῖς ὄψεσι D.S.3.15
; ὡς ξένου συμβαίνοντος I Ep.Pet.4.12 ;διδαχαὶ ποικίλαι καὶ ξ. Ep.Hebr.13.9
;ξ. δαιμόνια Act.Ap.17.18
: [comp] Sup.,πράξεων ὡς -οτάτων Phld.Herc.1251.5
;ξ. αὐτῷ δοκεῖ τὸ πρᾶγμα Luc.Cont.13
, etc. Adv.ξένως, λαλεῖν Phld.P0.5.12
. -
3 λέξις
λέξις, ἡ, das Sprechen, der Ausdruck der Rede, Redeweise, Styl, vgl. Arist. poet. 6; Ggstz πρᾶξις; ἔστι τι εἶδος λέξεώς τε καὶ διηγήσεως, Plat. Rep. III, 396 b; ξένως ἔχω τῆς ἐνϑάδε λέξεως Apol. 17 d, öfter; λόγου Isocr. 5, 4, bes. vom Ausdruck der Prosa. – Auch von einem einzelnen Worte, Pol. 2, 22, 1; αὐταῖς λέξεσιν αἷς ἐκεῖνος κέχρηται, 8, 11, 5 u. öfter; Plat. u. A.; κατὰ λέξιν, wörtlich, S. Emp. adv. phys. 1, 92. Auch = eine Redensart, Ath. VII, 275 b. – Bei den Grammatikern bes. ein altes, seltneres, od. einem Schriftsteller eigenthümliches Wort, das der Erklärung durch ein bekanntes, γλώσσημα, bedarf; so λέξις κωμική, πλατωνικαί u. ä., auch collectivisch, von einer Sammlung solcher Wörter.
-
4 ξένος
ξένος, ὁ, ion. u. poet. ξεῖνος, s. auch ξένη, der Gast; – 1) der Gastfreund, mit dem man sich zu gegenseitiger gastlicher Aufnahme für sich u. die Nachkommen unter dem Schutz des Ζεὺς ξένιος durch gewisse heilige Gebräuche verband; οἷα (κειμήλια) φίλοι ξεῖνοι ξείνοισι διδοὖσιν, Od. 1, 313; ἦ ῥά νύ μοι ξεῖνος πατρώϊός ἐσσι παλαιός sagt Diomedes zum Glaukos. aus dessen Erzählung er die frühere gastfreundliche Verbindung ihrer Geschlechter erfahren, u. den er von nun an selbst im Kampfe meiden will, vgl. Od. 1, 150 ff.; 187 ξεῖνοι δ' ἀλλήλων πατρώϊοι εὐχόμεϑ' εἶναι ἐξ ἀρχῆς, wie ξεῖνοι διαμπερὲς εὐχόμεϑ' εἶναι ἐκ πατέρων φιλότητος 15, 196; Soph. ξένον παλαιὸν ὄντα, Trach. 262; ξένος πατρῷος Eur. Hec. 19. 26. Gew. ist der Gast, nicht der Gastgeber (s. ξενοδόκος) damit bezeichnet, doch auch der Wirth, Il. 15, 532. 21, 42 Od. 8, 106. 208. 14, 53, wie Ar. Ran. 109; ξείνους ἀλλήλοισι εἶναι καὶ συμμάχους vrbdt Her. 1, 22; τινί, Thuc. 2, 13 u. öfter; ὁ τοῦ μεγάλου βασιλέως πατρικὸς ξένος, Plat. Men. 78 d; Xen. sowohl τινί, An. 1, 1, 10, als τινός, 2, 1, 5. – 2) der Fremde, der auch nicht auf frühere Verträge sich berufend die Gastfreundschaft in Anspruch nimmt und nach dem Brauche der homerischen Zeit gastliche Aufnahme finden muß, weil auch er unter dem Schutze des Zeus ξένιος steht; πρὸς γὰρ Διός εἰσιν ἅπαντες ξεῖνοί τε πτωχοί τε, Od. 6, 207; Ζεὺς ξείνιος, ὃς ξείνοισιν ἅμ' αἰδοίοισιν ὀπηδεῖ, 9, 270; 8, 42. 145 u. öfter in diesem Buche, wie sonst; ξεῖνος εἰςῆλϑε Μυκήνας, Il. 4, 377; οὐδὲ ξεῖνός περ ἐὼν τάρβει, 387; er heißt αἰδοῖος, Od. 8, 544 u. öfter; mit ἱκέτης verbunden, 8, 546; nur der Kyklop achtet solche heilige Pflicht nicht; ξεῖνος αἴτ' ὦν ἀστός, der Fremde im Ggstz zum einbeimischen Bürger, Pind. P. 4, 78, vgl. Ol. 7, 90; πολιατᾶν καὶ ξένων, I. 1, 51; σύγγονοι πολλοὶ δὲ καὶ ξείνων, P. 9, 112; Tragg.; ὡς ἐρξάτην πολλὰ μὲν πολίτας, ξένων τε πάντων στίχας, Aesch. Spt. 907, öfter; ἐν δόμοισι πανδόκοις ξένων, Ch. 651; übertr., ξένος δὲ κλήρους ἐπινωμᾷ Χάλυβος Σκυϑῶν ἄποικος, Spt. 709; μανϑάνειν γὰρ ἥκομεν πρὸς ἀστῶν, Soph. O. C. 13, öfter; έπαιδεύϑην ξένος, ich wurde in der Fremde erzogen, O. C. 568. – Nach Her. 9, 11 nannten die Lacedämonier alle Ausländer ξένοι; Plat. ἡ Μαντινικὴ ξένη Conv. 211 d, τὸν Πλεῖον ξένον Phaedr. 267 b; Ggstz ἀστοί, Rep. X, 613 d, πολῖται, Gorg. 473 d, ἐπιχώριος, Men. 94 d; u. so öfter bei den Rednern, im Ggstz zum eingebornen Bürger. Bes. – 3) heißt ξένος der Fremde, der sich für Sold einem Hauswesen anschließt, einem Andern verdingt, Miethling, Od. 14, 102; – votzugsweise von den in Sold genommenen Ausländern, Miethssoldaten; ναυβάτης, Thuc. 1, 121; ξένοις ἐμμίσϑοις, Plat. Legg. VII, 816 e; Xen. An. 1, 1, 10. 2, 6, 28 u. A. – 4) von Hom. an ist ὦ ξένε eine ganz allgemeine Anrede an Personen, deren Namen man nicht kennt od. nicht sagt, mein Freund, mein Beber. – 5) adjectivifch, ξένος, η, ον, bei den Att. auch 2 Endgn, fremd; ξεῖνε πάτερ, Hom., ἄνϑρωποι ξεῖνοι, Il. 24, 202; ξένῳ παρ' ἀνδρὶ ναίομεν, Soph. Trach. 40; ξένης ἐπὶ χϑονός, in fremdem Lande, O. C. 1258; ἐς ξένην γαῖαν, El. 1121, öfter; ἐν ξέναισι χερσὶ κηδευϑείς, in den Händen der Fremden, 1130; oft Eur., ξένοισιν ἐν δόμοις Phoen. 341, ξένην πόλιν 372, ἐπὶ ξένῳ χϑονί Med. 435 u. ä.; auch ξένος μὲν τοῦ λόγου τοῦδ' ἐρῶ, ξένος δὲ τοὖ πραχϑέντος, Soph. O. R. 219, unbekannt damit; τιμωρίαι, unerhört, Tim. Locr. 104 d; auch adv., ξένως ἔχω τῆς ἐνϑάδε λέξεως, ich bin unbekannt damit, Plat. Apol. 17 d. – Auch = befremdend, fremdartig, τὸ ξένον τῆς ὑποϑέσεως Luc. V. H. 1, 2, οὐδὲν ξένον, das ist nicht befremdend, pro lapsu 16, ξένα καὶ ἄγνωστα πάντα ὁρῶν Scyth. 4, καὶ ἀλλότριος Hermot. 72; Plut. u. a. Sp.
-
5 ξένος
ξένος, ὁ, der Gast; (1) der Gastfreund, mit dem man sich zu gegenseitiger gastlicher Aufnahme für sich u. die Nachkommen unter dem Schutz des Ζεὺς ξένιος durch gewisse heilige Gebräuche verband; ἦ ῥά νύ μοι ξεῖνος πατρώϊός ἐσσι παλαιός sagt Diomedes zum Glaukos, aus dessen Erzählung er die frühere gastfreundliche Verbindung ihrer Geschlechter erfahren, u. den er von nun an selbst im Kampfe meiden will. Gew. ist der Gast, nicht der Gastgeber (s. ξενοδόκος) damit bezeichnet, doch auch der Wirt. (2) der Fremde, der auch nicht auf frühere Verträge sich berufend die Gastfreundschaft in Anspruch nimmt und nach dem Brauche der homerischen Zeit gastliche Aufnahme finden muß, weil auch er unter dem Schutze des Zeus ξένιος steht; nur der Kyklop achtet solche heilige Pflicht nicht; ξεῖνος αἴτ' ὦν ἀστός, der Fremde im Ggstz zum einheimischen Bürger; έπαιδεύϑην ξένος, ich wurde in der Fremde erzogen. Es nannten die Lacedämonier alle Ausländer ξένοι im Ggstz zum eingebornen Bürger. Bes. (3) heißt ξένος der Fremde, der sich für Sold einem Hauswesen anschließt, einem andern verdingt, Mietling; vorzugsweise von den in Sold genommenen Ausländern, Mietssoldaten. (4) ὦ ξένε, eine ganz allgemeine Anrede an Personen, deren Namen man nicht kennt od. nicht sagt, mein Freund, mein Bester. (5) adjectivisch, ξένος, η, ον, fremd; ξένης ἐπὶ χϑονός, in fremdem Lande; ἐν ξέναισι χερσὶ κηδευϑείς, in den Händen der Fremden; τιμωρίαι, unerhört; adv., ξένως ἔχω τῆς ἐνϑάδε λέξεως, ich bin unbekannt damit. Auch = befremdend, fremdartig; οὐδὲν ξένον, das ist nicht befremdend, pro lapsu -
6 Stranger
subs.P. and V. ξένος, ὁ, ἀγνώς, ὁ or ἡ, ὀθνεῖος, ὁ or ἡ (Isaeus), V. ξεῖνος, ὁ, V. ἔπηλυς, ὁ or ἡ, P. ἐπηλύτης, ὁ.fem. subs. also: P. and V. ξένη, ἡ.Killing strangers, adj.: V. ξενοκτόνος, ξενοφόνος.Banish strangers, v.: Ar. ξενηλατεῖν.Banishment of strangers, subs.: P. ξενηλασία, ἡ.Conduct strangers, v.: P. ξεναγεῖν.A stranger to: use adj., P. and V. ἀγνώς (dat.).I am a stranger to the mode of speech used here: P. ξένως ἔχω τῆς ἐνθάδε λέξεως (Plat., Apol. 17D).Woodhouse English-Greek dictionary. A vocabulary of the Attic language > Stranger
См. также в других словарях:
ξένος — Επώνυμο αγωνιστών του 1821, κυριότεροι από τους οποίους ήταν οι εξής: 1. Εμμανουήλ. Λόγιος και αγωνιστής του ‘21 από την Πάτμο. Ανήκε στη μεγάλη οικογένεια των Ξ., από την οποία προερχόταν και ο μεγαλέμπορος της Οδησσού Βασίλειος, στο πλευρό του… … Dictionary of Greek